کاربردهای دستگاه توموتراپی
۱۸ اردیبهشت ۱۴۰۱
آشنایی با مراقبت های دوران رادیوتراپی
رادیوتراپی یکی از درمان هایی است که در کنار مزایای گسترده عوارض خاصی نیز به همراه دارد و اگر مراقبت های دوران رادیوتراپی به خوبی انجام شود، نتیجه نهایی درمان اثر گذار تر خواهد بود. رادیوتراپی ممکن است که بدون عارضه انجام شود. اما بسته به محل درمان، دوز پرتو و نوع بیماری این امکان وجود دارد که عوارض متعددی برای بدن بیمار به وجود آید.برای گذر از این دوران توصیه می شود که نکات مربوط به مراقبت های دوران رادیوتراپی را به دقت مورد پیگیری قرار دهید، تا ضمن تلاش برای موفقیت آمیز بودن پروسه درمان، از شدت عوارض رادیوتراپی نیز بکاهید. پیش از هر چیز توصیه می شود که حتما در جلسات درمان، سر وقت در مرکز درمانی حاضر شوید. سعی کنید زمان و وقت تان را طوری تنظیم نمایید که به هیچ عنوان جلسات رادیوتراپی را از دست ندهید. زیرا این امر ممکن است که اثرگذاری درمان را به میزان قابل توجهی کاهش دهد.
توجه داشته باشید که بر روی بدن شما نقاط قرار گرفتن تومور و تابش پرتو به دقت مورد بررسی قرار گرفته و علامت گذاری شده اند. مراقب باشید که این علامت ها را پاک یا جابجا نکنید. در طول جلسات درمانی، زمانی که روی تخت دراز کشیده اید و یا روی صندلی نشسته اید، نقاط نورانی رنگینی بر روی محل های علامت گذاری شده قرار می گیرند. سعی کنید در طی این مدت بی حرکت باقی بمانید.
یکی از اصلی ترین مراقبت های دوران رادیوتراپی داشتن برنامه منظم جهت تغذیه و استراحت کافی است. سعی کنید در طول درمان حتما تغذیه و استراحت مناسبی را طرح ریزی نمایید. همچنین سعی کنید ناحیه ای که تحت درمان قرار گرفته است را از تابش نور خورشید دور نگه دارید. پوست بدن در طول رادیوتراپی حساس می شود. پس توجه داشته باشید که به هیچ عنوان کمپرس های سرد یا گرم را بر روی این ناحیه قرار ندهید. در صورتی که نیاز به شستشوی محل درمان دارید، این کار را با آب ولرم انجام دهید. اگر درمان دارویی یا تغذیه ای خاصی را دنبال می کنید، حتما پزشک خود را در جریان قرار دهید.
مراقبت های دوران رادیوتراپی از نظر تغذیه
رادیوتراپی درمانی است که از بیمار، انرژی بسیار زیادی را به تحلیل می برد. به همین جهت بیمار اکثر اوقات احساس خستگی بیش از حدی داشته و دچار کاهش وزن می شود. توجه داشته باشید که یکی از مراقبت های دوران رادیوتراپی که از اهمیت بالایی برخوردار است، تأمین کالری و پروتئین های فراوان برای بدن می باشد. در صورتی که بیمار تحت تاثیر عوارض جانبی رادیوتراپی قرار دارد، بایستی رژیم غذایی بیمار به گونه ای تنظیم شود که بتواند حداکثر میزان کالری و پروتئین را از غذاها دریافت نماید. عوارض جانبی رادیوتراپی گاهی به گونه ای است که باعث تهوع شدید شده و اشتهای بیمار را تحت تاثیر قرار می دهد. حتی گاهی در انجام عمل بلع نیز اختلالاتی ایجاد می شود. با این وجود باید سعی کنید که تا حد امکان غذاهایی به بیمار برسانید که بتواند میل کند.مراقبت های دوران رادیوتراپی از نظر تغذیه برای بیمارانی که مشکلات گوارشی دارند اهمیت بیشتری دارد. به طور کلی در صورتی که بیمار با عوارض جانبی گوارشی ناشی از رادیوتراپی مواجه می باشد، بهتر است که نکات زیر را در مورد تغذیه بیمار در نظر داشته باشید.
- سعی کنید وعده های بیمار را کوچک و کم حجم نمایید. اما به صورت مکرر یعنی بین شش تا هشت وعده غذایی تازه و سالم را در روز برای بیمار تهیه نمایید.
- کالری غذا و تعداد لقمه های هر وعده را بشمارید و سعی کنید میزان آن را کمی افزایش دهید.
- سعی کنید از غذا های مقوی همیشه مقداری همراه خود داشته باشید.
چه غذاهایی در دوران رادیوتراپی مصرف کنیم؟
میان وعده هایی نظیر موارد زیر می توانند کالری نسبتا زیادی را برای بدن شما فراهم سازند.
- تخم مرغ عسلی با زرده اضافی
- خوراک لوبیای کوبیده شده و سرخ شده
- شیر به همراه دو قاشق پودر شکلات یا شیره های انگور و خرما
- میلک شیک
- پوره تخم مرغ به همراه کره و پنیر و تکه های کوچک ژامبون
- میوه های تازه با شکر یا خامه اضافه شده بر روی آن
- موز و کره ی بادام زمینی و کیک شکلاتی
مراقبت از پوست در طول دوران رادیوتراپی
یکی دیگر از مراقبت های دوران رادیوتراپی که باید مورد توجه قرار گیرد، مراقبت از پوست در ناحیه تحت درمان می باشد. به دلیل این که پرتو های مربوط به رادیوتراپی دی ان ای سلول ها را تحت تاثیر قرار می دهند، برخورد این اشعه ها با سلول های سالم نیز می تواند باعث آسیب و تخریب سلول ها گردد. بنابراین در قسمت هایی که رادیوتراپی صورت می گیرد، امکان بروز واکنش های پوستی نظیر التهاب و یا زخم وجود دارد. لازم به ذکر است که امروزه دستگاه های مورد استفاده در رادیوتراپی به گونه ای طراحی شده اند، که دوز پایینی از اشعه در سطح پوست و حداکثر دوز اشعه در عمق پوست اعمال می گردد.با این وجود در برخی از بیماران واکنش های پوستی یکی از انواع عوارض رادیوتراپی می باشد. یکی از مهمترین مراقبت های دوران رادیوتراپی مربوط به محافظت از پوست می باشد. توجه داشته باشید که برخی از عوامل می توانند واکنش های پوستی بیمار را افزایش دهند. این عوامل عبارتند از:
- استعمال سیگار و دخانیات
- مصرف دارو های شیمی درمانی همزمان با رادیوتراپی
- مرطوب بودن و گرم بودن ناحیه درمان
- اصطکاک پوست با لباس
- حساسیت های مزمن پوستی در بیمار
از دیگر مراقبت های دوران رادیوتراپی در مورد پوست می توان به پاکیزگی و بهداشت پوست در بیماران اشاره نمود. سعی کنید پوست خود را تمیز و پاکیزه نگه دارید. اما از استعمال شوینده های قوی بر روی پوست خود، خودداری نمایید. نکته دیگری که در مورد مراقبت های پوست وجود دارد این است که پوست خود را تا حد امکان مرطوب نگه دارید. اما توجه داشته باشید که برای این کار از مرطوب کننده هایی که حاوی عطر یا ماده لونین می باشند در نواحی درمان استفاده نکنید. همچنین استفاده از مرطوب کننده بر روی زخم باز نیز به هیچ عنوان توصیه نمی شود.
سوالات متداول مراقبت های دوران رادیوتراپی
به طور کلی در صورتی که بیمار با عوارض جانبی گوارشی ناشی از رادیوتراپی مواجه می باشد، بهتر است که نکات زیر را در مورد تغذیه بیمار در نظر داشته باشید.
- سعی کنید وعده های بیمار را کوچک و کم حجم نمایید. اما به صورت مکرر یعنی بین شش تا هشت وعده غذایی تازه و سالم را در روز برای بیمار تهیه نمایید.
- کالری غذا و تعداد لقمه های هر وعده را بشمارید و سعی کنید میزان آن را کمی افزایش دهید.
- سعی کنید از غذا های مقوی همیشه مقداری همراه خود داشته باشید.
میان وعده هایی نظیر موارد زیر می توانند کالری نسبتا زیادی را برای بدن شما فراهم سازند.
- تخم مرغ عسلی با زرده اضافی
- خوراک لوبیای کوبیده شده و سرخ شده
- شیر به همراه دو قاشق پودر شکلات یا شیره های انگور و خرما و...
1 Comment
بسیار عالی بود ممنون