اورژانس‌های رادیوتراپی
اورژانس‌های رادیوتراپی
آیا اورژانس رادیوتراپی داریم؟؟؟
اورژانس رادیوتراپی 1:
فشار نخاعی یا compression spinal cord
حالتی نورولوژیك است كه به دلیل فشار تومور به قسمتی از نخاع اتفاق می‌افتد این مورد بیشتر در اثر تومورهای متاستاتیك به نخاع رخ می‌دهد و خصوصا در افرادی مشاهده می‌شود كه حتی از وجود تومور و سرطان در بدن خود خبر ندارند یعنی تومور رشد كرده و گسترش پیدا كرده و كنترل نشده. در این عارضه تومور یا ستون مهره را شكسته و آن به نخاع فشار می‌آورد یا تومور به طور مستقیم خود به نخاع فشار می‌آورد.
بیشتر افرادی كه با این عارضه مراجعه می‌كنند درگیر سرطان‌های زیر هستند:
- پستان
- پروستات
- ریه
- لنفوما
ولی سرطان‌هایی كه بیشترین احتمال ایجاد این عارضه را دارند شامل:
- مالتیپل میلوما
- پروستات
- نازوفارنكس
- پستان
علائم:
درد که شایعترین علامت است در قسمت‌های ستون فقرات و پشت مخصوصا دردهایی كه در روز شدت می‌گیرند.
مشكل‌های حركتی مشكلات حسی
در موارد شدید و خطرناك تر ممكن است به ناتوانایی ها و مشكلات تنفسی منجر شود.
این یك مورد اورژانسی است كه بلافاصله اگر بیمار در شرایط مساعدتری بود تصویر ام‌آر‌آی گرفته شده و بیمار رادیوتراپی می‌شود چون رادیوتراپی منجر به كوچك شدن تومور می‌شود و فشار از روی نخاع برداشته می‌شود به‌طوری كه یا دز مورد نیاز طی یك جلسه یا به‌صورت كمتر طی ٥ تا ١٠ جلسه داده می‌شود.
دربرخی موارد شیمی درمانی نیز فورا انجام می‌شود برای تومورهای حساس به شیمی درمانی.
اورژانس رادیوتراپی ٢:
سندروم ورید اجوف فوقانی مجموعة نشانه‌هایی است که با مسدود شدن این ورید بروز می‌كند؛ دهلیز راست قلب، خون را از دو رگاصلی دریافت می‌کند. ورید اجوف فوقانی و ورید اجوف تحتانی.
- ورید فوقانی خون را از بالاتنه به قلب می‌رساند.
- ورید تحتانی خون را از پایین بدن به قلب می‌رساند.
در صورتی‌که توموری در قفسه سینه به‌وجود آید یا غدد لنفاوی مجاور متورم شوند مثلاً از لنفوم، ورید فوقانی فشرده شده جریان خون کند می‌شود. گاه این رگ به‌طور کامل مسدود شده، رگ‌های دیگربا بزرگ‌تر شدن جایگزین آن می‌شوند، ولی این امر نیاز به زمان دارد.
علائم:
محل ناحیه مسدود شده و سرعت رخ دادن انسداد بر علائم بیماری تأثیر می‌گذارد. علائم بیماری در صورتی‌که ورید به سرعت مسدود شود شدیدتر خواهند بود.
رایج ترین این علائم عبارتند از:
- مشکل در تنفس
- سرفه
- تورم صورت، گردن، بالاتنه و بازوها
علائمی که کم‌تر رایج هستند شامل موارد زیر است:
- گرفتگی صدا یا خش دار شدن
- درد در قفسه سینه
- مشکل در بلع و/ یا صحبت کردن
- خون بالا آوردن هنگام سرفه
- متورم شدن رگ‌ها در قفسه سینه یا گردن
- متمایل شدن رنگ پوست به رنگ آبی
- افتادگی پلک
سرطان‌هایی مثل لنفوم و ریه اسمال سل سرطان‌های رایج برای ایجاد این مشكل هستند.
علل دیگری نیز مثل ترومبوز و لخته شدن خون می‌توانند وجود داشته باشند
برای درمان این بیماران بعد از تشخیص از طریق سی‌تی یا رادیوگرافی معمولی از پرتودرمانی با دز بالا در جلسات كم برای كوچك كردن تومور و كاهش فشار وارد به سیاه‌رگ استفاده می‌شود.
