رادیوتراپی
رادیوتراپی
همزمان با کشف اشعه ایکس توسط رونتگن در سال 1895، استفاده از پرتوهای یونیزان در درمان بیماران مبتلا به سرطان شکل گرفت.
در رادیوتراپی یا همان پرتودرمانی ، استفاده از پرتوهای یونیزان از جمله پرتو ایکس، گاما الکترون وغیره در جهت درمان تومورهاست. رادیوتراپی می تواند به صورت خارجی (وقتی دستگاهی خارج از بدن، پرتو را به سلول های سرطانی می تاباند) یا داخلی (وقتی منبع پرتو داخل بدن یا در مجاورت سلول های سرطانی قرار می گیرد) باشد. گاهی بعضی از بیماران هر دو نوع پرتودرمانی را دریافت می کنند.
هدف از رادیوتراپی از بین بردن حداکثر سلولهای سرطانی با حداقل اسیب به بافت سالم است. در این روش در اثر اسیب به هدف بحرانی، DNA سلول های ناحیه درمان بافت هدف تخریب شده و رشد و ادامه تقسیم انها غیر ممکن می شود. بیمار برای چند هفته روزی یکبار یا دو بار در روز با دوز کمتر رادیوتراپی می شود. تقسیم بندی دوز رادیوتراپی به سلول های سالم اجازه می دهد در حالی که سلول های سرطانی از بین می روند، خود را بازسازی کنند.
پیشرفتهایی که امروزه در پرتودرمانی صورت گرفته است، شانس زنده ماندن افراد مبتلا به سرطان را افزایش داده است.
پرتودرمانی در طول 20 سال گذشته، از درمان دو بعدی به درمان سه بعدی و IMRT تکامل یافته است.
رادیوتراپی می تواند به تنهایی و یا در ترکیب با سایر روشهای درمانی استفاده شود.
در این روش پرتو ایکس در شتابدهنده خطی (linac) که در اثر شتاب دار کردن الکترون ها تولید شده و در نهایت فوتون هایی که بسته های انرژی هستند از طریق کولیماتور از سر دستگاه ستابدهنده خارج شده ودر بیمار منطقه ی مورد نظر بافت را پرتودهی می کنند.
به طور کلی در رادیوتراپی دوز تجویزی در چند جلسه به بیمار داده می شود که این نیازمند سیستم های طراحی درمان پیشرفته و بسیار دقیق، به منظور رساندن حداکثر دوز تابشی به تومور و حداقل اسیب بافت سالم است.
3DCRT رادیوتراپی سه بعدی کانفورمال:
خوشبختانه در طول 20 سال اخیر رادیوتراپی در درمان سرطان از دوبعدی به درمان سه بعدی تکامل یافته است.
طراحی درمان سه بعدی کانفورمال با هدف افزایش کنترل تومور و کاهش عوارض بافت سالم گسترش یافته که امروزه درعلم پزشکی با انجام تصویر برداری های سه بعدی از آناتومی بدن بیمار انجام می شود.
در روش پرتودرمانی کانفورمال می توان جهت کاهش دز دریافتی بافتهای سالم اطراف بافت هدف از وسایلی از قبیل محدود کننده های پرتویی، شیلد های سربی نیز استفاده کرد.
از میان انواع روش های پرتودرمانی روشهای زیر در این مرکز انجام می شود:
براکی تراپی، 3DCRTرادیوتراپی کانفورمال ، IMRT رادیوتراپی با شدت تعدیل شده
منابع:
- MD Anderson cancer center 2019
- Faiz M. Khan,Treatment Planning in radiation oncology 4Th wolter 2016
